Wat zijn de risico’s van greenwashing in kunststofverpakkingen bij het communiceren van ‘duurzaamheid’ onder PPWR?

Greenwashing in kunststofverpakkingen vormt een groeiend risico onder de nieuwe PPWR-regelgeving. Het gaat om misleidende duurzaamheidsclaims zonder onderbouwing, zoals vage termen als ‘milieuvriendelijk’ of ‘eco-plastic’ zonder concrete bewijzen. De PPWR stelt strenge eisen aan transparantie over materiaalsamenstelling en recycleerbaarheid, met forse boetes bij overtreding. Voor B2B-bedrijven in de verpakkingsindustrie betekent dit dat je alle communicatie over duurzaamheid moet kunnen onderbouwen met certificeringen en meetbare data.

Wat is greenwashing precies en waarom is het een probleem in de verpakkingsindustrie? #

Greenwashing in de kunststofverpakkingsindustrie betekent het maken van misleidende duurzaamheidsclaims zonder feitelijke onderbouwing. Denk aan verpakkingen van PP of PET die worden aangeprezen als ‘volledig milieuvriendelijk’ terwijl het recyclingpercentage onduidelijk blijft, of HDPE-flessen met groene kleuren en natuurafbeeldingen zonder dat het materiaal daadwerkelijk duurzamer is.

Voor B2B-klanten wordt dit steeds problematischer. Inkoopmanagers en sustainability officers bij voedingsmiddelenbedrijven en industriële partners eisen transparantie over de werkelijke milieu-impact. Ze willen weten of die rPET-verpakking echt uit post-consumer recyclaat bestaat, wat het exacte percentage is, en hoe de recycleerbaarheid in de praktijk uitpakt.

Het vertrouwen van zakelijke partners staat op het spel wanneer duurzaamheidsclaims niet kloppen. Een producent van thermogevormde voedselverpakkingen die claimt ‘circulair’ te zijn zonder dit te kunnen aantonen, riskeert niet alleen reputatieschade maar ook het verlies van belangrijke contracten. B2B-klanten hebben vaak eigen duurzaamheidsdoelstellingen en kunnen zich geen samenwerking met partners veroorloven die mogelijk greenwashing plegen.

Welke specifieke PPWR-regels maken greenwashing strafbaar? #

De Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) introduceert concrete voorschriften tegen misleidende duurzaamheidscommunicatie. Elke claim over recycleerbaarheid, herbruikbaarheid of milieuvriendelijkheid moet voortaan wetenschappelijk onderbouwd zijn met meetbare data en onafhankelijke verificatie.

Specifieke PPWR-vereisten voor kunststofverpakkingen:

• Transparantie over exacte materiaalsamenstelling (bijvoorbeeld percentage rPET in een PET-verpakking)
• Duidelijke informatie over recycleerbaarheid volgens erkende standaarden
• Verplichte vermelding van beperkingen bij recycling (zoals PP met barrièrelagen)
• Onderbouwing van CO2-reductieclaimsen met levenscyclusanalyses
• Certificering van bio-based content bij claims over plantaardige grondstoffen

Bij overtreding van deze regels kunnen toezichthouders boetes opleggen tot 4% van de jaaromzet. Daarnaast kunnen misleidende verpakkingen uit de markt worden gehaald en moet alle communicatie worden aangepast. Voor een middelgroot verpakkingsbedrijf kunnen de financiële gevolgen dus aanzienlijk zijn.

Hoe herken je greenwashing-valkuilen bij het communiceren over kunststofverpakkingen? #

Het identificeren van risicovolle communicatie begint bij het herkennen van vage termen zonder concrete betekenis. Woorden als ‘groen’, ‘natuurlijk’ of ‘milieubewust’ zeggen niets over de werkelijke eigenschappen van je PP-schalen of HDPE-flessen.

Veelvoorkomende greenwashing-valkuilen in de verpakkingsindustrie:

• Algemene termen gebruiken zonder specificatie (‘duurzaam plastic’ in plaats van ‘30% rPET’)
• Recyclinglogo’s plaatsen zonder uitleg over lokale verwerkingsmogelijkheden
• Groene kleuren en natuurafbeeldingen op standaard kunststofverpakkingen
• Claims over biologische afbreekbaarheid zonder certificering volgens EN 13432
• Incomplete informatie over recycling (wel recycleerbaar materiaal, maar niet de totale verpakking)
• Vergelijken met niet-relevante alternatieven om eigen product beter te laten lijken

Check bij elke marketingboodschap of je de claim kunt onderbouwen met concrete data. Kan je aantonen dat je EPS-transportverpakkingen daadwerkelijk worden ingezameld en gerecycled? Heb je certificaten voor de herkomst van je gerecycleerde PP-granulaat? Zonder deze bewijzen loop je risico op beschuldigingen van greenwashing.

Wat zijn de zakelijke gevolgen van greenwashing onder PPWR? #

De zakelijke impact van greenwashing reikt veel verder dan alleen boetes. Voor verpakkingsproducenten kunnen de gevolgen de continuïteit van het bedrijf bedreigen, vooral in de B2B-markt waar vertrouwen en lange termijnrelaties belangrijk zijn.

Directe financiële gevolgen omvatten boetes die kunnen oplopen tot miljoenen euro’s, afhankelijk van de omzet. Daarnaast komen er kosten voor het terugroepen van producten, het aanpassen van alle marketingmaterialen en mogelijk schadevergoedingen aan gedupeerde klanten. Een producent van thermogevormde verpakkingen die ten onrechte ‘volledig recycleerbaar’ claimt, moet mogelijk zijn complete voorraad vernietigen.

De reputatieschade weegt vaak nog zwaarder. B2B-partners in de voedingsmiddelenindustrie kunnen contracten opzeggen wanneer blijkt dat duurzaamheidsclaims niet kloppen. Voor een leverancier van CPET-maaltijdverpakkingen aan supermarktketens kan dit het verlies van belangrijke afzetkanalen betekenen. Nieuwe klanten zullen extra due diligence uitvoeren, wat acquisitieprocessen vertraagt en bemoeilijkt.

Juridische procedures kunnen jaren duren, met bijbehorende advocaatkosten en managementtijd. Toezichthouders kunnen ook preventief toezicht instellen, waarbij elke nieuwe claim eerst moet worden goedgekeurd. Dit vertraagt productlanceringen en marketingcampagnes aanzienlijk.

Hoe communiceer je transparant en eerlijk over de duurzaamheid van je verpakkingen? #

Transparante communicatie over kunststofverpakkingen begint met het verzamelen van concrete data over je producten. Meet het exacte percentage gerecycleerd materiaal in je PP-verpakkingen, documenteer de herkomst van je rPET-granulaat, en laat de recycleerbaarheid testen volgens erkende normen.

Best practices voor eerlijke duurzaamheidscommunicatie:

• Gebruik specifieke percentages: “Deze PET-fles bevat 30% post-consumer recyclaat” in plaats van “gemaakt van gerecycled plastic”
• Vermeld beperkingen eerlijk: “Recycleerbaar waar adequate inzameling bestaat voor PP-stromen”
• Baseer claims op certificeringen: verwijs naar RecyClass-ratings of vergelijkbare standaarden
• Wees transparant over materiaalsamenstelling: vermeld alle componenten inclusief additieven
• Gebruik heldere taal zonder jargon: leg uit wat termen betekenen voor de eindgebruiker
• Update communicatie regelmatig: duurzaamheidsprestaties veranderen met nieuwe technologieën

Betrek onafhankelijke partijen voor verificatie van je claims. Een LCA (levenscyclusanalyse) uitgevoerd door een erkend bureau geeft geloofwaardigheid aan CO2-reductieclaimsen. Voor recycleerbaarheidsclaims zijn testen volgens EPBP-richtlijnen of RecyClass-protocollen noodzakelijk.

Belangrijkste aandachtspunten voor duurzame verpakkingscommunicatie #

De belangrijkste les uit de PPWR-regelgeving is dat elke duurzaamheidsclaim onderbouwd moet zijn. Voor producenten van kunststofverpakkingen betekent dit een fundamentele verandering in hoe je communiceert over je producten, of het nu gaat om EPS-isolatieverpakkingen, PP-voedselschalen of HDPE-flessen.

Praktische tips voor PPWR-compliance:

• Documenteer alle claims met technische specificaties en testresultaten
• Train je marketing- en salesteams in de nieuwe regelgeving
• Implementeer een interne review voor alle duurzaamheidscommunicatie
• Werk samen met materialenleveranciers voor accurate data over grondstoffen
• Monitor ontwikkelingen in recyclingtechnologie die claims kunnen beïnvloeden

Continue monitoring van je communicatie blijft noodzakelijk. Wat vandaag een accurate claim is over de recycleerbaarheid van CPET-verpakkingen, kan morgen achterhaald zijn door veranderende inzamelstructuren of verwerkingstechnologieën. Regelmatige audits van je marketingmaterialen voorkomt dat verouderde claims blijven circuleren.

Bij Koninklijke Hordijk begrijpen we de complexiteit van eerlijke duurzaamheidscommunicatie in de kunststofverpakkingsindustrie. Met onze expertise in verschillende materialen en productietechnieken kunnen we je helpen bij het ontwikkelen van verpakkingsoplossingen waarbij duurzaamheidsclaims vanaf het begin goed onderbouwd zijn. Professionele ondersteuning bij het navigeren door de PPWR-vereisten voorkomt kostbare fouten en beschermt je bedrijfsreputatie.