- Wat betekent circulariteit in de verpakkingsindustrie?
- Hoe werkt recycling van kunststof verpakkingen?
- Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen circulariteit en recycling?
- Waarom is circulariteit belangrijker dan alleen recycling voor duurzame verpakkingen?
- Hoe past Koninklijke Hordijk circulariteit toe in thermoplastische oplossingen?
- Welke stappen kunt u zetten naar meer circulariteit in uw verpakkingen?
- Frequently Asked Questions
Het verschil tussen circulariteit en recycling ligt in de benadering: circulariteit is een volledig systeem dat producten vanaf het ontwerp voorbereidt op hergebruik en waardebehoud, terwijl recycling alleen focust op het verwerken van afval tot nieuwe grondstoffen. Bij circulariteit denk je vanaf het begin na over de hele levenscyclus van een verpakking, waarbij je streeft naar het behouden van de hoogst mogelijke waarde. Recycling is slechts één onderdeel van dit grotere geheel en komt pas aan het einde van de productlevenscyclus in beeld.
Wat betekent circulariteit in de verpakkingsindustrie? #
Circulariteit in de verpakkingsindustrie betekent dat je verpakkingen ontwerpt en produceert met het oog op een gesloten kringloop. Dit houdt in dat materialen zoals PET, PP en HDPE vanaf het eerste ontwerpstadium worden voorbereid op toekomstig hergebruik, waarbij de kwaliteit en functionaliteit behouden blijven.
De kernprincipes van circulair ontwerpen draaien om vier strategieën: het verkleinen van de kringloop door minder materiaal te gebruiken, het vertragen door de levensduur te verlengen, het sluiten door hoogwaardig te recyclen, en het vervangen door hernieuwbare materialen. Bij thermoplastische verpakkingen betekent dit concreet dat je bijvoorbeeld kiest voor mono-materiaal designs die makkelijker te recyclen zijn, of dat je verpakkingen modulair ontwerpt zodat onderdelen vervangen kunnen worden.
Circulariteit gaat veel verder dan alleen afvalbeheer. Het richt zich op het complete systeem waarin verpakkingen functioneren, van grondstofwinning tot en met het einde van de gebruiksfase. In plaats van lineair denken (maken, gebruiken, weggooien) werk je aan een systeem waarin materialen hun waarde behouden. Een PET-schaal wordt dan niet alleen gerecycled tot een minderwaardig product, maar kan weer een nieuwe PET-schaal worden met dezelfde kwaliteit – het zogenaamde ’tray-to-tray’ principe.
Hoe werkt recycling van kunststof verpakkingen? #
Het recyclingproces voor thermoplastische verpakkingen begint bij de gescheiden inzameling van kunststofafval. Consumenten gooien hun PET-flessen, PP-bakjes en HDPE-verpakkingen in de juiste afvalbak, waarna deze materialen naar sorteerinstallaties gaan. Daar worden de verschillende kunststofsoorten van elkaar gescheiden met behulp van infraroodtechnologie, luchtstromen en handmatige controles.
Bij mechanische recycling worden de gesorteerde kunststoffen vermalen tot kleine snippers, gewassen om etiketten en voedselresten te verwijderen, en vervolgens gesmolten tot nieuwe granulaten. Deze granulaten dienen als grondstof voor nieuwe producten. Chemische recycling gaat een stap verder door kunststoffen terug te brengen tot hun chemische bouwstenen, waarna ze opnieuw kunnen worden opgebouwd tot virgin-kwaliteit materiaal.
De beperkingen van traditionele recycling zijn aanzienlijk. Bij elke mechanische recyclingcyclus verliezen materialen zoals PP en PET een deel van hun eigenschappen door degradatie van de polymeerketens. Dit resulteert vaak in downcycling, waarbij hoogwaardige voedselverpakkingen bijvoorbeeld alleen nog geschikt zijn voor niet-voedsel toepassingen. Daarnaast vormt de scheiding van verschillende kunststofsoorten een grote uitdaging, vooral bij meerlaagse verpakkingen of wanneer verschillende materialen aan elkaar zijn gelamineerd.
Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen circulariteit en recycling? #
Het fundamentele verschil tussen circulariteit en recycling ligt in de scope en timing van de aanpak. Circulariteit is een holistisch systeem dat de hele productlevenscyclus omvat, terwijl recycling een eindoplossing is die pas in beeld komt wanneer een product afval wordt.
Circulariteit omvat meerdere strategieën die in een hiërarchie worden toegepast: eerst preventie (minder materiaal gebruiken), dan hergebruik (verpakkingen meerdere keren inzetten), vervolgens reparatie (beschadigde onderdelen vervangen), en pas als laatste optie recycling. Bij een circulaire PP-verpakking voor verse voeding denk je bijvoorbeeld al bij het ontwerp na over wanddikte-optimalisatie, hersluitbaarheid voor meervoudig gebruik, en mono-materiaal constructie voor optimale recyclebaarheid.
Waar recycling vaak resulteert in kwaliteitsverlies en downcycling, streeft circulariteit naar waardebehoud gedurende de hele levenscyclus. Een circulair ontworpen rPET-schaal kan meerdere keren worden gerecycled zonder significant functieverlies, omdat vanaf het begin rekening is gehouden met de recyclingvereisten. Dit verschilt sterk van traditionele recycling waarbij een gemengde kunststofstroom vaak alleen geschikt is voor laagwaardige toepassingen zoals bermpaaltjes of parkbankjes.
Waarom is circulariteit belangrijker dan alleen recycling voor duurzame verpakkingen? #
Een circulaire aanpak biedt de verpakkingsindustrie substantiële voordelen die verder gaan dan de beperkingen van alleen recycling. Door vanaf het ontwerp rekening te houden met de hele levenscyclus, creëer je grondstofzekerheid en verminder je de afhankelijkheid van virgin materialen. Dit wordt steeds belangrijker gezien de toenemende druk op natuurlijke hulpbronnen en de volatiliteit van grondstofprijzen.
De economische voordelen zijn meetbaar: bedrijven die investeren in circulair design kunnen kosten besparen door materiaalreductie, efficiëntere productieprocessen en het terugwinnen van waardevolle grondstoffen. Een PP-verpakking die 20% dunner is maar dezelfde functionaliteit behoudt, bespaart direct op materiaalkosten en transportkosten door het lagere gewicht.
Op milieugebied levert circulariteit een significante bijdrage aan CO2-reductie. Het produceren van nieuwe HDPE uit gerecyclede bronnen verbruikt tot 70% minder energie dan virgin productie. Bovendien stimuleert de circulaire benadering innovatie in materiaalontwerp, zoals de ontwikkeling van nieuwe bio-based alternatieven of verbeterde barrière-eigenschappen die de houdbaarheid verlengen zonder extra materiaal te gebruiken. Voor meer informatie over duurzame verpakkingsoplossingen en circulaire innovaties zijn er verschillende mogelijkheden binnen de thermoplastische industrie.
Hoe past Koninklijke Hordijk circulariteit toe in thermoplastische oplossingen? #
In de praktijk betekent circulariteit voor thermoplastische verwerkers het toepassen van concrete ontwerpprincipes en materiaalkeuzes. Het gebruik van mono-materialen zoals pure PP of rPET maakt verpakkingen optimaal recyclebaar, terwijl het ontwerpen voor demontage ervoor zorgt dat verschillende componenten eenvoudig van elkaar te scheiden zijn.
De integrale aanpak begint bij de conceptontwikkeling, waar materiaalkeuze, wanddikte-optimalisatie en functionaliteit in balans worden gebracht. Bij een CPET-schaal voor kant-en-klaarmaaltijden wordt bijvoorbeeld gekeken naar de mogelijkheid om het materiaal meerdere keren te recyclen zonder verlies van de hittebestendigheid die nodig is voor oven-toepassingen. Dit vereist nauwe samenwerking tussen materiaalexperts, ontwerpers en productieteams.
Samenwerking met klanten is essentieel voor het ontwikkelen van circulaire verpakkingsoplossingen. Dit betekent gezamenlijk werken aan specificaties die zowel aan de functionele eisen voldoen als aan circulaire principes. Een voorbeeld is het ontwikkelen van een EPS-transportverpakking met een retourlogistiek systeem, waarbij het materiaal na gebruik wordt teruggenomen en verwerkt tot nieuwe isolatieproducten. Deze aanpak vereist niet alleen technische kennis maar ook ketenintegratie en langetermijndenken.
Welke stappen kunt u zetten naar meer circulariteit in uw verpakkingen? #
De transitie naar circulaire verpakkingen begint met een grondige analyse van je huidige verpakkingsportfolio. Identificeer welke materialen je gebruikt, wat hun recyclebaarheid is, en waar quick wins te behalen zijn. Voor veel bedrijven ligt de eerste stap in het vereenvoudigen van materiaalcombinaties – een PP-bakje met PP-folie seal is beter recyclebaar dan een combinatie met verschillende materialen.
Bij materiaalkeuze is het belangrijk om verder te kijken dan alleen recyclebaarheid. Overweeg factoren zoals:
- De beschikbaarheid van recyclinginfrastructuur voor het gekozen materiaal
- De mogelijkheid om gerecyclede content toe te passen (rPET kan tot 95% recycled content bevatten)
- De functionaliteit gedurende meerdere gebruikscycli
- De compatibiliteit met bestaande productie- en vullijnprocessen
Ketensamenwerkingen zijn onmisbaar voor succesvolle implementatie van circulaire principes. Dit betekent samenwerken met materiaalproducenten voor de ontwikkeling van betere recyclaten, met afvalverwerkers voor optimale inzameling en sortering, en met eindgebruikers voor het creëren van bewustwording. Langetermijnstrategieën richten zich op systeeminnovaties zoals closed-loop systemen waarbij verpakkingsafval direct wordt omgezet in nieuwe verpakkingen van dezelfde kwaliteit, of het ontwikkelen van volledig nieuwe businessmodellen gebaseerd op herbruikbare verpakkingssystemen.
De verpakkingsindustrie staat voor een fundamentele verschuiving van lineair naar circulair denken. Waar recycling een belangrijke rol blijft spelen als onderdeel van de oplossing, biedt circulariteit een completer antwoord op de uitdagingen van duurzaamheid en grondstoffenschaarste. Door vanaf het ontwerp rekening te houden met de hele levenscyclus, kunnen we verpakkingen creëren die hun waarde behouden en bijdragen aan een duurzame toekomst. Bij Koninklijke Hordijk werken we graag samen aan deze transitie door onze expertise in thermoplastische oplossingen te combineren met circulaire ontwerpprincipes.
