- Wat is circulariteit en waarom is het belangrijk voor de verpakkingsindustrie?
- Hoe meet je de circulariteit van kunststof verpakkingen?
- Welke tools gebruik je voor het berekenen van circulariteit impact?
- Wat zijn de belangrijkste indicatoren voor circulariteit in productieprocessen?
- Hoe verbeter je de circulariteit score van je verpakkingen?
- Conclusie: de toekomst van circulariteit in de kunststofindustrie
- Frequently Asked Questions
Circulariteit impact bereken je door verschillende indicatoren te meten zoals materiaalherkomst, recyclepercentage, herbruikbaarheid en de totale levenscyclus van je verpakkingen. Voor thermoplastische verpakkingen gebruik je specifieke meetmethoden zoals de Material Circularity Indicator (MCI) en levenscyclusanalyse (LCA) om te bepalen hoeveel van je materiaal daadwerkelijk in de kringloop blijft en welke milieu-impact je producten hebben.
Wat is circulariteit en waarom is het belangrijk voor de verpakkingsindustrie? #
Circulariteit in de verpakkingsindustrie betekent het sluiten van materiaalkringlopen waarbij thermoplastische materialen zoals PET, PP en HDPE steeds opnieuw worden gebruikt zonder kwaliteitsverlies. Dit principe gaat verder dan alleen recycling – het omvat het complete ontwerp, gebruik en hergebruik van verpakkingen binnen een gesloten systeem.
De circulaire economie draait om vier hoofdstrategieën: het verkleinen van de kringloop door minder materiaal te gebruiken, het vertragen door de levensduur te verlengen, het sluiten door hoogwaardig te recyclen, en het vervangen door hernieuwbare materialen. Voor de verpakkingsindustrie betekent dit concreet dat we bijvoorbeeld werken aan mono-materiaal verpakkingen die makkelijker te recyclen zijn, of aan tray-to-tray recycling waarbij een voedselverpakking weer een nieuwe voedselverpakking wordt.
Het belang van circulariteit wordt onderstreept door Europese wetgeving zoals de Circular Economy Action Plan (CEAP) en de Packaging & Packaging Waste Directive. Deze regelgeving stuurt aan op concrete doelstellingen voor recyclepercentages en het gebruik van recyclaat in nieuwe verpakkingen. Voor bedrijven in de verpakkingsindustrie is het daarom niet alleen een morele verplichting maar ook een zakelijke noodzaak om circulariteit te integreren in hun bedrijfsvoering.
Hoe meet je de circulariteit van kunststof verpakkingen? #
Het meten van circulariteit begint met het in kaart brengen van je materiaalstromen door de hele levenscyclus. De Material Circularity Indicator (MCI) is een veelgebruikte methode die kijkt naar de verhouding tussen hernieuwbare en gerecyclede input versus virgin materialen, en het percentage dat na gebruik weer in de kringloop terechtkomt.
Voor thermoplastische verpakkingen zijn specifieke parameters belangrijk:
- Materiaalherkomst: percentage rPET, gerecycled PP of HDPE in je product
- Recycleerbaarheid: mono-materiaal ontwerpen scoren hoger dan multilayer constructies
- Daadwerkelijk recyclepercentage: hoeveel van je verpakking wordt in de praktijk gerecycled
- Kwaliteitsbehoud: kan het materiaal food-grade blijven na recycling
Levenscyclusanalyse (LCA) geeft een completer beeld door ook energie- en waterverbruik, CO2-uitstoot en andere milieu-impacts mee te nemen. Bij thermovormen en spuitgieten meet je bijvoorbeeld het energieverbruik per kilogram verwerkt materiaal en de afvalstromen tijdens productie. Deze data vormen samen je circulariteitscore.
Welke tools gebruik je voor het berekenen van circulariteit impact? #
Voor het berekenen van circulariteit impact zijn verschillende praktische tools beschikbaar. Online calculators zoals de Ellen MacArthur Foundation’s Circulytics of de Circular Transition Indicators (CTI) tool helpen je om snel een eerste inschatting te maken van je circulariteitsprestaties.
Industriespecifieke software voor de kunststofverwerking biedt meer detail:
- GaBi Software voor uitgebreide LCA-berekeningen van extrusie- en thermoformprocessen
- EcoChain voor het doorrekenen van complete supply chains inclusief transport
- SimaPro voor het vergelijken van verschillende materiaalopties zoals virgin PET versus rPET
Certificeringssystemen zoals RecyClass bieden gestandaardiseerde meetmethoden specifiek voor kunststofverpakkingen. Deze tools evalueren design-for-recycling aspecten en geven een score voor de recycleerbaarheid van je verpakking. Voor bedrijven die werken met circulaire verpakkingsoplossingen en duurzaamheidsprojecten zijn deze certificeringen vaak een vereiste om claims te kunnen onderbouwen.
Wat zijn de belangrijkste indicatoren voor circulariteit in productieprocessen? #
De belangrijkste KPI’s voor circulariteit in productieprocessen gaan verder dan alleen materiaalgebruik. Materiaalefficiëntie meet je door de verhouding tussen input en output – bij thermovormen van APET bijvoorbeeld kijk je naar het percentage uitval dat direct weer in het proces terugkomt.
Energieverbruik per kilogram verwerkt materiaal is een belangrijke indicator, vooral bij energieintensieve processen zoals spuitgieten van PP of HDPE. Moderne productiefaciliteiten monitoren real-time het energieverbruik en koppelen dit aan productiedata om trends te identificeren.
Afvalreductie meet je op verschillende niveaus:
- Productie-uitval: percentage dat niet voldoet aan kwaliteitseisen
- Snijverlies: bij thermovormen van PET-schalen
- Opstartverliezen: materiaal verloren tijdens machine-instellingen
CO2-voetafdruk berekeningen worden steeds belangrijker, waarbij je onderscheid maakt tussen scope 1, 2 en 3 emissies. Het gebruik van gerecycleerd materiaal zoals rPET kan de CO2-impact significant verlagen vergeleken met virgin materiaal, maar dit moet je wel correct doorrekenen inclusief het recyclingproces zelf.
Hoe verbeter je de circulariteit score van je verpakkingen? #
Verbetering van je circulariteitsscore begint bij het ontwerp. Kies voor mono-materialen zoals 100% PP of PET in plaats van multilayer constructies. Dit maakt recycling eenvoudiger en verhoogt de kans dat je verpakking daadwerkelijk wordt gerecycled. Ontwikkel bijvoorbeeld een vleesschaal met een sealed deksel van hetzelfde materiaal in plaats van een verschillende materiaalcombinatie.
Materiaalselectie is de volgende stap. Verhoog het percentage recyclaat in je producten – moderne food-grade rPET kan tot 95% gerecycled materiaal bevatten zonder kwaliteitsverlies. Voor non-food toepassingen in HDPE kun je zelfs naar 100% recyclaat. Let wel op dat je de juiste certificeringen hebt voor voedselcontact.
Productieoptimalisatie draagt ook bij aan betere circulariteit:
- Minimaliseer wanddiktes zonder functionaliteit te verliezen
- Optimaliseer snijpatronen bij thermovormen voor minder uitval
- Implementeer closed-loop systemen waarbij productie-uitval direct wordt herverwerkt
Samenwerking in de keten is onmisbaar. Werk samen met afvalverwerkers om te begrijpen hoe je verpakking door sorteermachines gaat. Stem af met brand owners over etikettering en inktgebruik die recycling niet hinderen. Alleen door de hele keten te betrekken bereik je echte circulariteit.
Conclusie: de toekomst van circulariteit in de kunststofindustrie #
Het meten en verbeteren van circulariteit impact is geen eindpunt maar een continu proces. De tools en methoden die we nu gebruiken – van MCI tot LCA – geven ons concrete handvatten om vooruitgang te boeken. De focus verschuift van alleen recyclepercentages naar echte circulaire systemen waarbij materialen hun waarde behouden.
Toekomstige ontwikkelingen wijzen naar strengere wetgeving, betere recyclingtechnologieën en nieuwe materiaalinnovaties. Chemical recycling opent mogelijkheden voor materialen die nu nog niet mechanisch te recyclen zijn. Digitale productpaspoorten gaan transparantie in de keten vergroten.
De rol van bedrijven in deze transitie is helder: investeer nu in circulaire ontwerpprincipes, meet je impact met de juiste tools, en werk samen in de keten. Bij Koninklijke Hordijk zien we dagelijks hoe bedrijven succesvol de omslag maken naar meer circulaire verpakkingsoplossingen. De technologie en kennis zijn beschikbaar – het is aan ons om ze toe te passen voor een volledig circulaire toekomst van kunststofverpakkingen.
