- Wat is circulariteit bij plastic verpakkingen precies?
- Waarom is circulariteit belangrijk voor de verpakkingsindustrie?
- Hoe ontwerp je plastic verpakkingen voor optimale recycling?
- Welke innovatieve materialen verbeteren de circulariteit?
- Hoe implementeer je een circulair verpakkingssysteem in je bedrijf?
- Belangrijkste stappen naar circulaire plastic verpakkingen
- Frequently Asked Questions
Circulariteit van plastic verpakkingen verbeter je door een combinatie van slimme materiaalkeuzes, doordacht ontwerp en effectieve samenwerkingsverbanden. Het draait om het creëren van een gesloten kringloop waarbij PET, PP, HDPE en andere kunststoffen na gebruik weer hoogwaardige grondstoffen worden. Dit vraagt om een integrale aanpak waarbij je vanaf de ontwerpfase al nadenkt over recyclebaarheid, mono-materialen verkiest boven complexe meerlaagse structuren, en actief samenwerkt met recyclingpartners en afnemers.
Wat is circulariteit bij plastic verpakkingen precies? #
Circulariteit bij plastic verpakkingen betekent dat je kunststofmaterialen zoals PET, PP en HDPE zo lang mogelijk in de economische kringloop houdt. In plaats van het traditionele lineaire model waarbij verpakkingen na gebruik afval worden, creëer je een gesloten systeem. Hierbij worden gebruikte verpakkingen ingezameld, gerecycled en omgezet in nieuwe hoogwaardige verpakkingen of producten.
In de praktijk betekent dit dat je al tijdens het ontwerpproces nadenkt over wat er met de verpakking gebeurt na gebruik. Je kiest bewust voor materialen die goed recyclebaar zijn, zoals mono-materiaal PET voor transparante foodverpakkingen of PP voor hittebestendige toepassingen. Ook het gebruik van gerecyclede content, zoals rPET in nieuwe verpakkingen, is een belangrijk onderdeel van circulariteit.
De circulaire economie principes toegepast op verpakkingen gaan verder dan alleen recycling. Het omvat ook het verlengen van de levensduur door hergebruik, het minimaliseren van materiaalgebruik door slimmer ontwerp, en het voorkomen van downcycling waarbij materialen na elke recyclingcyclus in kwaliteit achteruitgaan. Voor thermogevormde verpakkingen betekent dit bijvoorbeeld dat je de foliediktes optimaliseert zonder concessies te doen aan de beschermende functie.
Waarom is circulariteit belangrijk voor de verpakkingsindustrie? #
Circulariteit biedt concrete voordelen voor zowel bedrijven als het milieu. Voor producenten van verpakkingen leidt het gebruik van gerecyclede grondstoffen tot een stabielere grondstoffenvoorziening en vaak lagere kosten op de lange termijn. Bovendien voldoe je hiermee aan steeds strengere wet- en regelgeving zoals de Single Use Plastics richtlijn en de verpakkingsbelasting die recycleerbare verpakkingen bevoordeelt.
De milieuvoordelen zijn aanzienlijk. Door PET, PP en HDPE verpakkingen hoogwaardig te recyclen, verminder je de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen. Dit resulteert in een lagere CO2-uitstoot tijdens productie, omdat het recyclen van kunststoffen minder energie vraagt dan de productie van virgin materiaal. Voor HDPE bijvoorbeeld kan dit oplopen tot een besparing van meer dan de helft van de normale CO2-uitstoot.
Voor afnemers in de food-, pharma- en home care sectoren wordt circulariteit steeds belangrijker voor hun MVO-doelstellingen. Consumenten verwachten duurzame verpakkingen, en bedrijven die hierop inspelen versterken hun marktpositie. Daarnaast biedt circulariteit bescherming tegen grondstoffenschaarste en prijsfluctuaties, wat zorgt voor meer continuïteit in de toeleveringsketen.
Hoe ontwerp je plastic verpakkingen voor optimale recycling? #
Het ontwerpen voor recycling begint met de keuze voor mono-materialen. Een verpakking volledig uit PET of PP is veel eenvoudiger te recyclen dan een combinatie van verschillende kunststoffen. Bij thermogevormde verpakkingen kies je bijvoorbeeld voor APET schalen met een PET-deksel in plaats van een combinatie met andere materialen. Dit maakt mechanische scheiding overbodig en verhoogt de kwaliteit van het recyclaat.
Kleurgebruik heeft grote invloed op de recyclebaarheid. Transparante of licht getinte PET en PP verpakkingen leveren het meest waardevolle recyclaat op. Donkere kleuren, vooral zwart, maken detectie bij sorteerinstallaties moeilijk en verlagen de waarde van het gerecyclede materiaal. Voor foodverpakkingen kun je kiezen voor natuurlijke kleurtinten die de recycleerbaarheid niet belemmeren.
Design for Recycling richtlijnen adviseren ook over vormgeving en etikettering. Vermijd complexe vormen die materiaal kunnen vasthouden en kies voor labels die gemakkelijk loslaten tijdens het recyclingproces. Voor spuitgiet- en blaasverpakkingen betekent dit dat je deksels en doppen bij voorkeur uit hetzelfde materiaal maakt als de verpakking zelf. Demontabele componenten zijn alleen nuttig als consumenten deze daadwerkelijk scheiden, wat in de praktijk zelden gebeurt.
| Ontwerpaspect | Beste praktijk | Te vermijden |
|---|---|---|
| Materiaalkeuze | Mono-materiaal (100% PET, PP of HDPE) | Multi-layer combinaties |
| Kleurgebruik | Transparant of licht getint | Zwart of donkere kleuren |
| Etikettering | Wateroplosbare lijmen | Permanente full-body sleeves |
| Additieven | Recycling-compatibele UV-stabilisatoren | PVC-bevattende componenten |
Welke innovatieve materialen verbeteren de circulariteit? #
De integratie van Post-Consumer Recycled (PCR) content in nieuwe verpakkingen is een van de meest effectieve manieren om circulariteit te verbeteren. Voor PET-verpakkingen is het gebruik van rPET inmiddels gemeengoed, waarbij percentages tot wel 100% haalbaar zijn voor bepaalde toepassingen. Bij PP en HDPE ligt dit complexer vanwege de diversiteit aan toepassingen, maar ook hier zijn percentages van 30-50% gerecyclede content steeds vaker mogelijk.
Bio-based kunststoffen bieden interessante mogelijkheden, maar vereisen een genuanceerde benadering. Materialen zoals bio-PE (gemaakt uit suikerriet) hebben dezelfde eigenschappen als conventionele PE en zijn volledig recyclebaar in bestaande stromen. Composteerbare kunststoffen daarentegen passen niet in de reguliere recyclingstromen en vereisen aparte inzameling en verwerking, wat de praktische toepassing beperkt.
Chemisch recyclebare polymeren vormen een veelbelovende ontwikkeling voor verpakkingen die niet mechanisch recyclebaar zijn. Deze technologie breekt kunststoffen af tot moleculair niveau, waarna ze weer opgebouwd kunnen worden tot virgin-kwaliteit materiaal. Additieven die de recyclebaarheid verbeteren, zoals compatibilizers die verschillende kunststoftypen beter mengbaar maken, openen nieuwe mogelijkheden voor het recyclen van voorheen problematische materiaalcombinaties.
Voor meer informatie over duurzame verpakkingsoplossingen en materiaalkeuzes zijn er verschillende innovatieve opties beschikbaar die passen bij specifieke toepassingen in de food-, pharma- en industriële sectoren.
Hoe implementeer je een circulair verpakkingssysteem in je bedrijf? #
De implementatie van een circulair verpakkingssysteem start met een grondige analyse van je huidige verpakkingsportfolio. Identificeer welke verpakkingen al goed recyclebaar zijn en waar verbeteringen mogelijk zijn. Voor thermogevormde foodverpakkingen betekent dit bijvoorbeeld de overstap van multi-layer naar mono-materiaal APET of PP, afhankelijk van de producteisen zoals barrière-eigenschappen of hittebestendigheid.
Samenwerking met recyclingpartners is cruciaal voor succes. Zorg dat je weet waar jouw verpakkingen terechtkomen na gebruik en of de lokale recyclinginfrastructuur ze kan verwerken. Voor B2B-toepassingen kun je gesloten kringlopen opzetten waarbij gebruikte verpakkingen direct terugkomen voor recycling. Dit werkt vooral goed bij transportverpakkingen van EPS of kratten van PP die binnen een gecontroleerde keten blijven.
Certificeringen zoals RecyClass of het gebruik van tracking systemen helpen om de circulariteit meetbaar te maken. Deze systemen volgen het percentage gerecyclede content en de recyclebaarheid van je verpakkingen. Voor spuitgiet- en blaasverpakkingen in de home care sector is het belangrijk om te communiceren over de recyclebaarheid, bijvoorbeeld door duidelijke recyclingcodes en instructies op de verpakking.
De praktische stappen voor implementatie:
- Inventariseer huidige verpakkingen op materiaaltype en recyclebaarheid
- Stel concrete doelen voor percentage gerecyclede content en recyclebaarheid
- Werk samen met materiaalexperts voor optimale materiaalkeuzes
- Test nieuwe ontwerpen op functionaliteit én recyclebaarheid
- Zet retourlogistiek op voor B2B-stromen waar mogelijk
- Meet en rapporteer voortgang naar stakeholders
Belangrijkste stappen naar circulaire plastic verpakkingen #
De transitie naar circulaire verpakkingen vraagt om een gefaseerde aanpak met zowel quick wins als lange termijn strategieën. Begin met het vervangen van problematische materialen zoals PVC of PS door goed recyclebare alternatieven zoals PET, PP of HDPE. Voor foodverpakkingen betekent dit vaak de overstap naar transparante APET-schalen die uitstekend recyclebaar zijn en waarbij steeds hogere percentages rPET gebruikt kunnen worden.
Prioriteer acties op basis van volume en impact. Grootvolume verpakkingen die nu slecht recyclebaar zijn, leveren de grootste winst op bij aanpassing. Voor thermogevormde verpakkingen kan het optimaliseren van de seal-laag al een groot verschil maken. Kies voor PE-gebaseerde seallagen bij PE-verpakkingen in plaats van complexe multi-layer structuren.
Meet je voortgang met concrete KPI’s zoals:
- Percentage mono-materiaal verpakkingen in je portfolio
- Gemiddeld percentage gerecyclede content
- Recyclebaarheidscore volgens erkende methodieken
- Reductie in totaal materiaalgebruik per verpakkingseenheid
Continue verbetering is het sleutelwoord. Nieuwe recyclingtechnologieën en materiaalinnovaties bieden steeds meer mogelijkheden. Blijf investeren in onderzoek naar betere materiaalcombinaties en verwerkingstechnieken. De combinatie van verschillende productietechnieken zoals thermovormen en spuitgieten opent nieuwe mogelijkheden voor circulaire verpakkingsconcepten.
Bij Koninklijke Hordijk zien we dagelijks hoe bedrijven succesvol de omslag maken naar circulaire verpakkingen. Met de juiste materiaalkeuzes, doordacht ontwerp en effectieve samenwerkingen is de transitie naar een circulaire verpakkingsstrategie niet alleen haalbaar, maar ook economisch aantrekkelijk. De toekomst van verpakkingen is circulair, en de tijd om te starten is nu.
