- Wat is circulariteit en waarom is het belangrijk voor bedrijven?
- Welke materialen zijn geschikt voor circulair ontwerpen?
- Hoe implementeer je een circulair productieproces?
- Wat zijn de belangrijkste uitdagingen bij de overgang naar circulariteit?
- Hoe meet je de impact van circulaire initiatieven?
- Conclusie: de weg naar succesvolle circulariteit
- Frequently Asked Questions
Voor een succesvolle transitie naar circulariteit zijn vijf concrete stappen nodig: het herontwerpen van producten voor hergebruik, het selecteren van recycleerbare materialen zoals rPET en PP, het implementeren van gesloten productieprocessen, het opzetten van terugname- en recyclingsystemen, en het continu meten van je circulariteitsprestaties. Deze aanpak helpt bedrijven in de verpakkingsindustrie om grondstoffen te behouden, kosten te besparen en hun ecologische voetafdruk te verkleinen.
Wat is circulariteit en waarom is het belangrijk voor bedrijven? #
Circulariteit is een economisch systeem waarbij grondstoffen, componenten en producten hun waarde zo lang mogelijk behouden door ze steeds opnieuw te gebruiken. In plaats van het traditionele ‘maken-gebruiken-weggooien’ model, werken we in een circulaire economie met gesloten kringlopen waarbij afval weer grondstof wordt.
Voor bedrijven in de verpakkingsindustrie biedt circulariteit concrete voordelen. Je vermindert je afhankelijkheid van nieuwe grondstoffen, wat vooral belangrijk is bij schommelende grondstofprijzen. Daarnaast realiseer je kostenbesparingen door materialen efficiënter in te zetten en afvalstromen te minimaliseren. Ook anticipeer je op strengere wet- en regelgeving rondom verpakkingsafval en plasticgebruik.
De verpakkingsindustrie speelt een belangrijke rol in de transitie naar een circulaire economie. Verpakkingen beschermen producten en verlengen de houdbaarheid, maar vormen ook een groot deel van het afvalprobleem. Door te kiezen voor circulair ontwerpen waarbij verpakkingen volledig recyclebaar zijn, draag je bij aan het sluiten van materiaalkringlopen. Denk bijvoorbeeld aan tray-to-tray recycling waarbij een PET-voedselverpakking weer een nieuwe voedselverpakking wordt.
De vier hoofdstrategieën voor circulariteit zijn: het verkleinen van de kringloop (minder materiaal gebruiken), het vertragen van de kringloop (producten langer gebruiken), het sluiten van de kringloop (recycling) en het vervangen door hernieuwbare materialen. Deze aanpak helpt je om groei los te koppelen van grondstoffenverbruik en bij te dragen aan CO2-reductie.
Welke materialen zijn geschikt voor circulair ontwerpen? #
Voor circulaire verpakkingsoplossingen zijn vooral mono-materialen geschikt die volledig recyclebaar zijn. Thermoplastische materialen zoals PET, rPET, PP en HDPE bieden uitstekende mogelijkheden omdat ze zonder kwaliteitsverlies meerdere keren gerecycled kunnen worden.
PET en rPET zijn transparante materialen met goede barrière-eigenschappen die perfect zijn voor voedselverpakkingen. Het grote voordeel van rPET is dat het al uit gerecycled materiaal bestaat, waardoor je direct bijdraagt aan de circulaire economie. CPET heeft dezelfde eigenschappen maar is ook geschikt voor oventoepassingen, wat het ideaal maakt voor kant-en-klaarmaaltijden.
PP (polypropyleen) is hittebestendig, vochtbestendig en goed te sealen. Dit materiaal is geschikt voor zowel magnetron als vriezer, waardoor het veelzijdig inzetbaar is voor verschillende verpakkingstoepassingen. HDPE kenmerkt zich door chemische resistentie en elasticiteit, wat het geschikt maakt voor home care producten en industriële toepassingen.
Voor specifieke toepassingen zoals transport en isolatie is EPS een goede keuze. Dit materiaal is volledig recyclebaar, biedt uitstekende isolerende eigenschappen en is extreem lichtgewicht. Innovatieve materialen zoals Piocelan, een hybride schuim, combineren flexibiliteit met stevigheid voor gespecialiseerde toepassingen.
Bij het selecteren van materialen voor circulair ontwerpen is het belangrijk om te kiezen voor mono-materialen in plaats van meerlaagse structuren. Dit vereenvoudigt het recycling proces aanzienlijk en verhoogt de kwaliteit van het recyclaat. Meer informatie over duurzame verpakkingsoplossingen en materiaalkeuzes helpt je bij het maken van de juiste beslissingen voor jouw specifieke toepassing.
Hoe implementeer je een circulair productieproces? #
Een circulair productieproces begint met het in kaart brengen van je huidige materiaalstromen en het identificeren van verbeterpunten. Start met een grondige analyse van je productieafval, energieverbruik en watergebruik om te bepalen waar de grootste winst te behalen valt.
De implementatie bestaat uit verschillende stappen:
- Optimaliseer je productieprocessen zoals thermovormen en extrusie door materiaalverlies te minimaliseren
- Implementeer gesloten watersystemen waarbij proceswater wordt hergebruikt
- Zet productieafval direct om in nieuwe grondstoffen door interne recycling
- Investeer in energie-efficiënte apparatuur en onderzoek mogelijkheden voor duurzame energie
- Werk samen met leveranciers die gerecycleerde grondstoffen kunnen leveren
Bij thermovormen kun je bijvoorbeeld restmateriaal direct vermalen en toevoegen aan nieuwe productiebatches. Dit vermindert niet alleen afval maar ook grondstofkosten. Voor spuitgietprocessen geldt dat je aanspuitingen en uitval direct kunt hergebruiken in het productieproces.
Afvalreductie bereik je ook door slimmer te ontwerpen. Denk aan het optimaliseren van wanddiktes, het gebruik van ribstructuren voor stevigheid zonder extra materiaal, en het standaardiseren van producten zodat je minder verschillende mallen nodig hebt. Door productietechnieken zoals foam moulding toe te passen voor EPS-producten, creëer je lichtgewicht verpakkingen die minder materiaal verbruiken maar toch uitstekende bescherming bieden.
Het opzetten van partnerships in de keten is belangrijk voor een succesvol circulair productieproces. Werk samen met afvalverwerkers, recyclingbedrijven en eindgebruikers om gesloten kringlopen te realiseren waarbij jouw productieafval weer grondstof wordt voor nieuwe verpakkingen.
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen bij de overgang naar circulariteit? #
De transitie naar circulariteit brengt verschillende uitdagingen met zich mee. Technische beperkingen vormen vaak het eerste obstakel, vooral wanneer het gaat om voedselveiligheid en productkwaliteit bij het gebruik van gerecycleerde materialen.
De belangrijkste uitdagingen zijn:
- Hogere initiële investeringskosten voor nieuwe apparatuur en processen
- Complexe wet- en regelgeving rondom het gebruik van recyclaat in voedselverpakkingen
- Wisselende beschikbaarheid en kwaliteit van gerecycleerde grondstoffen
- Weerstand bij klanten die gewend zijn aan traditionele verpakkingsoplossingen
- Technische uitdagingen bij het behouden van materiaaleigenschappen na recycling
Voor de verpakkingsindustrie is vooral de regelgeving rondom food contact materialen een aandachtspunt. Niet alle gerecycleerde materialen mogen in direct contact komen met voedsel, wat de toepassingsmogelijkheden beperkt. De oplossing ligt vaak in het gebruik van food-grade recyclaat of het toepassen van functionele barrières.
Marktacceptatie vormt een andere uitdaging. Sommige klanten associëren gerecycleerde materialen nog steeds met mindere kwaliteit, terwijl moderne recyclingtechnieken juist hoogwaardige materialen opleveren. Transparante communicatie over de voordelen en het testen van prototypes helpen om deze vooroordelen weg te nemen.
Samenwerking in de keten is nodig om deze uitdagingen te overwinnen. Door gezamenlijk te investeren in nieuwe technologieën, kennis te delen en lange termijn afspraken te maken over materiaalstromen, wordt de business case voor circulariteit sterker. Innovatie speelt hierbij een belangrijke rol, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van nieuwe materiaalcombinaties die wel volledig recyclebaar zijn maar toch de gewenste eigenschappen behouden.
Hoe meet je de impact van circulaire initiatieven? #
Het meten van circulariteitsprestaties begint met het vaststellen van duidelijke KPI’s die aansluiten bij je duurzaamheidsdoelstellingen. Belangrijke meetpunten zijn het percentage gerecycleerd materiaal in je producten, de hoeveelheid productieafval, energieverbruik per product en de recycleerbaarheid van je verpakkingen.
Voor een complete impactmeting gebruik je verschillende methoden:
- Life Cycle Analysis (LCA) om de totale milieu-impact van je verpakkingen te bepalen
- Material Flow Analysis voor het in kaart brengen van alle materiaalstromen
- Carbon footprint berekeningen om CO2-reductie te monitoren
- Circularity indicators zoals het Ellen MacArthur Foundation framework
- Tracking van afvalstromen en recyclingpercentages
Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar directe impacts maar ook naar de gehele keten. Een verpakking die iets zwaarder is maar voedsel beter beschermt en daardoor voedselverspilling voorkomt, kan uiteindelijk een positievere impact hebben. LCA-studies helpen om deze afwegingen objectief te maken.
Transparante communicatie over je resultaten is net zo belangrijk als het meten zelf. Deel je voortgang met klanten, leveranciers en andere stakeholders. Dit creëert vertrouwen en stimuleert anderen om ook stappen te zetten. Gebruik dashboards en periodieke rapportages om je prestaties inzichtelijk te maken.
Continue verbetering staat centraal bij succesvolle circulariteit. Gebruik de meetresultaten om nieuwe doelen te stellen en je processen verder te optimaliseren. Benchmark je prestaties met branchegenoten en leer van best practices in de markt. Door systematisch te meten en verbeteren, maak je de transitie naar een circulaire economie concreet en meetbaar.
Conclusie: de weg naar succesvolle circulariteit #
De transitie naar circulariteit in de verpakkingsindustrie vraagt om een integrale aanpak waarbij productontwikkeling, materiaalkeuze, productieprocessen en ketensamenwerkingen op elkaar afgestemd zijn. Succesvolle implementatie begint met het helder definiëren van je circulaire ambities en het vertalen daarvan naar concrete acties.
De belangrijkste stappen voor een succesvolle transitie zijn het kiezen van recycleerbare mono-materialen zoals rPET en PP, het optimaliseren van productieprocessen voor minimaal materiaalverlies, het opzetten van terugname- en recyclingsystemen, en het continu meten en verbeteren van je prestaties. Deze aanpak vraagt om investeringen en aanpassingen, maar levert op termijn kostenbesparingen, nieuwe businesskansen en een positieve bijdrage aan het milieu op.
Voor bedrijven in de verpakkingsindustrie ligt de toekomst in het combineren van technische innovatie met circulaire principes. Door expertise op het gebied van materialen, productietechnieken en duurzaamheid te bundelen, ontstaan verpakkingsoplossingen die zowel functioneel als circulair zijn. De ervaring en kennis van specialisten zoals Koninklijke Hordijk helpen om deze complexe transitie succesvol te doorlopen.
De weg naar volledige circulariteit is een proces van continue verbetering waarbij samenwerking, innovatie en een lange termijn visie onmisbaar zijn. Door vandaag te beginnen met concrete stappen, bouwen we samen aan de circulaire verpakkingsindustrie van morgen.
